In deze blogpost ga ik de methode Basiscursus Mandarijn Chinees beoordelen. Deze methode is ontwikkeld door Xi Zeng. De methode is geschreven in het Nederlands, voor volwassenen. Op de voorkant staat "A1". Chinees op A1 niveau is ongeveer het niveau dat in de onderbouw van de middelbare school behaald wordt. Dit betekent dat deze methode niet geschikt is voor het lange traject (vanaf de onderbouw tot en met klas 6) op de middelbare school, tenzij er nog een vervolg komt.
In eerste instantie ben ik erg enthousiast over deze methode. Ik vind het boek strak vormgegeven en handig qua opzet, maar ik ga eens kijken hoe ik erover denk na het schrijven van deze blog.
1) Algemene uitstraling
De methode Basiscursus Mandarijn Chinees vind ik strak vormgegeven. Het heeft een handig klein formaat. Er zit ook een cd bij waar alle dialogen, alle nieuwe woorden en alle luisteroefeningen op staan.
Elk nieuwe hoofdstuk wordt gemarkeerd door een blauwe pagina. Elke nieuwe oefening of dialoog of woordenlijst wordt voorafgegaan door een blauwe balk met de titel voor die oefening erin. Deze titels zijn telkens in karakters, pinyin én vertaling weergegeven.
Er staan weinig afbeeldingen in het boek. De afbeeldingen die er staan, zijn functioneel. Bijvoorbeeld twee afbeeldingen met karakters erop waarbij je moet raden wat de ingang en wat de uitgang is.
2) Opbouw van onderwerpen
Het boek Basiscursus Mandarijn Chinees is ontworpen voor volwassenen die naar China willen reizen. Dit is goed te zien aan de onderwerpen die aan bod komen: voorstellen, tijd en datum, drinken, reizen, hotel en eten. Deze onderwerpen liggen iets verder van de belevingswereld van de gemiddelde middelbare scholier. Broertjes en zusjes en school komen bijvoorbeeld helemaal niet aan bod. Dit maakt deze methode minder geschikt voor het middelbaar onderwijs dan een methode als Chinees 'n Makkie. Voor een groep die al iets ouder is (vierde of vijfde klas) en die na niet al te lange tijd naar China gaat, is dit juist wél aan te raden.
3) Lengte van de hoofdstukken
Het boek is allereerst verdeeld in zes hoofdstukken en die hoofdstukken zijn weer opgedeeld in vier lessen. Een les bestaat telkens uit een tekst, nieuwe woorden, uitleg, oefeningen, karakters en cultuur. Soms zijn er nog extra onderdelen zoals “Zinnen in de klas”, “Leer karakters met beeld” en “Uitspraak”. De meeste lessen hebben ongeveer 10 nieuwe woorden. Dat vind ik een goed aantal. Het valt goed te behappen voor de leerling, maar ze leren wel echt iets. Er is echter ook een les waar maar 3 nieuwe woorden in staan. Dat vind ik wel extreem weinig. De hoofdstukken lijken mij prima qua lengte.
4) Aandacht voor alle vaardigheden
Er zijn bij het vak Chinees vier vaardigheden: spreken, luisteren, lezen en schrijven. Ik zal deze vier vaardigheden apart bespreken en tenslotte ook kijken naar het domein cultuur.
In Basiscursus Mandarijn Chinees zijn er een paar verschillende soorten spreekoefeningen. Allereerst zijn er oefeningen voor de uitspraak van het pinyin. Deze zijn nuttig voor leerlingen die thuis nog extra aan hun uitspraak willen werken. Verder zijn er nog langere spreekoefeningen, zoals:
“Bespreek jouw dagelijkse thee- en koffiegewoonten en gebruik daarbij de woorden: 早上，下午，喜欢，不喜欢”.
Dit soort oefeningen vind ik heel zinvol, aangezien de leerling hier zelf zinnen moet maken.
Zoals gezegd staan alle dialogen en nieuwe woorden op de cd. Het kan heel nuttig zijn om eens een dialoog te beluisteren, zonder eerst de tekst gezien te hebben. Als je er dan een paar vragen bij maakt, heb je een mooie luisteroefening. In de methode staan ook luisteroefeningen. Dit zijn oefeningen voor het pinyin of luisteroefeningen met vragen. Die laatste vind ik belangrijk, omdat het hier echt gaat om communicatie: heeft de leerling de boodschap begrepen?
In Basiscursus Mandarijn Chinees staan niet zo veel leesoefeningen. Elke les begint met een 课文. Bij sommige 课文 staat het pinyin tussen de regels in, maar soms staat het onder de tekst. Als het onder de tekst staat, kun je het pinyin laten afdekken, zodat je de karakterkennis van de leerling kunt testen. In sommige lessen staat nog een tweede tekst in karakters met vragen erbij. Dit zijn goede leesoefeningen.
Ik vind dat in Basiscursus Mandarijn Chinees onvoldoende schrijfopdrachten staan. De streepjesvolgorde wordt wel uitgelegd en er staan ook oefeningen in waarbij je de ontbrekende karakters moet aanvullen, maar daar blijft het een beetje bij. Buiten de sporadische vertaaloefening hoeven de leerlingen weinig karakters te schrijven. Korte schrijfopdrachten staan zelfs helemaal niet in dit boek. Terwijl ik juist vind dat leerlingen het best veel oefeningen in karakters kunnen maken, zodat de karakters beter blijven hangen.
Het domein cultuur komt in Basiscursus Mandarijn Chinees ook aan bod. In elke les staat nuttige informatie voor een reis naar China. Deze teksten bieden echter geen aanknopingspunt voor verdere opdrachten.
5) Woordenlijsten
De woordenlijsten in de methode heb ik bij 3) Lengte van de hoofdstukken al kort besproken. De meeste woordenlijsten bestaan uit een goed aantal nieuwe woorden. Van deze woorden staan het pinyin, de karakters en het Nederlands netjes in drie kolommen. Dat is handig bij het leren: je kunt één of twee kolommen afdekken en opschrijven wat daar moet staan. Zo kun je controleren of je de woorden al beheerst. Het voordeel dat het in het boek in drie kolommen staat, is dat je geen eigen woordenlijst hoeft te maken, maar je kunt rechtstreeks uit het boek leren.
Net zoals bij Chinees in tien verdiepingen en Chinees 'n Makkie staat ook in dit boek geen doorlopende woordenlijst, gerangschikt per les. Als je meerdere lessen of meerdere hoofdstukken moet leren, zul je dus steeds door het boek moeten bladeren of een eigen woordenlijst moeten maken.
6) Grammatica-uitleg
De grammatica-uitleg in Basiscursus Mandarijn Chinees vind ik ontzettend goed. Ik denk zelfs dat de uitleg van het maatwoord in dit boek beter is dan de uitleg die ik in mijn les geef!
“Er zijn twee soorten maatwoorden: het ene (A) staat tussen getallen en zelfstandige naamwoorden, het andere (B) is de eenheid achter de getallen.”
Daarna worden voorbeelden gegeven. Bij (A) wordt bijvoorbeeld 一辆汽车 bedoeld en bij (B) 五十公里. Ik vind dat Xi Zeng er goed in geslaagd is in zo weinig mogelijk woorden een duidelijke uitleg te geven. Ook belangrijke uitleg voor Nederlanders wordt niet overgeslagen, zoals uitleg over de plaats van het bijwoord en het feit dat de volgorde van een zin in het Chinees niet verandert als je er een vraagzin van maakt. Ook deze uitleg is weer heel duidelijk en compact.
7) Oefeningen
In de methode Basiscursus Mandarijn Chinees staan afwisselende oefeningen: vertaaloefeningen, zinnen vragend maken, woorden in de juiste volgorde zetten, vragen bij een tekst, zinnen aanvullen, enz. Toch vind ik het per les wel erg weinig oefeningen en ik vind ze over het algemeen erg kort. De leerling moet de stof soms in maar drie zinnen onder de knie hebben. Dat vind ik erg weinig. Als docent moet ik hier dus veel aanvullend materiaal bij maken.
Bovendien vind ik het jammer dat de grammatica-uitleg vaak niet gevolgd wordt door een oefening waarin die grammatica geoefend wordt. Dat vind ik een gemiste kans: zo zie je niet of een leerling de uitleg inderdaad begrepen heeft.
8) Toetsen
Bij de methode Basiscursus Mandarijn Chinees horen geen toetsen. Jammer, maar ik heb nog geen andere lesmethode gevonden met toetsen.
9) Extra materiaal
Het heeft een aantal voordelen dat Basiscursus Mandarijn Chinees zo compact is: het past makkelijk in je tas, het is erg licht, enz. Toch is er ook een nadeel: er zijn geen extra oefeningen voor de snellere leerlingen. Het zou fijn zijn als ik de snellere leerlingen met een laatste pittige opdracht nog kan uitdagen.
10) Online materiaal
Alle geluidsfragmenten bij deze methode staan op een cd. Op de site van Uitgeverij Coutinho zijn alle vertalingen en antwoorden op de opgaven te vinden. Verder is er geen online materiaal. Ik had het toch wel fijn gevonden als er online wat meer oefeningen zijn of dat er, zoals bij Chinees in tien verdiepingen, de mogelijkheid is om woordenlijsten uit te printen.
Kort samengevat
Ik vind de methode Basiscursus Mandarijn Chinees mooi, strak en compact. Deze methode is vooral geschikt voor volwassenen en voor groepen die van plan zijn binnen niet al te lange tijd naar China te gaan. De lengte van de lessen is goed en de woordenlijsten bieden de mogelijkheid uit het boek te leren. De grammatica-uitleg vind ik uitstekend. Het is compact en toch helder uitgelegd.
Toch zijn er ook een aantal nadelen aan het gebruik van deze methode in het middelbaar onderwijs. Ten eerste is dit boek niet geschikt om te gebruiken in het lange traject, vanaf de onderbouw. Dan zou er eerst een vervolg moeten komen. Ook passen de onderwerpen minder goed bij de belevingswereld van een leerling op de middelbare school. Ten tweede vind ik de oefeningen vaak te kort en het boek bevat geen extra materiaal om snellere leerlingen extra uit te dagen. Tenslotte vind ik dat er in het boek te weinig oefeningen zijn waarbij de leerlingen karakters moeten schrijven. Het ligt dus heel erg aan je doelgroep of deze methode bruikbaar is. Ik kan me voorstellen dat het bijvoorbeeld in het volwassenenonderwijs een prima methode is.