Bij Chinees als eindexamenvak hoort ook spreek- en gespreksvaardigheid: een mondeling dus. Hoe kun je leerlingen hier goed op voorbereiden? In deze blogpost ga ik vertellen over een werkvorm die ik dit jaar ontdekt heb.
De eerste keer dat ik leerlingen moest voorbereiden op mondelingen, gaf ik ze als tip: "Begin vóór het mondeling Chinees met elkaar te praten." Dit blijkt een heel goede tip te zijn. Er waren toen twee jongens die pas laat in de middag mondeling hadden en die de hele middag samen Chinees spraken. Toen hun mondeling begon, zaten ze er al helemaal in en het mondeling ging dan ook buitengewoon goed. Dit jaar waren er ook leerlingen die het opvallend goed en vloeiend deden; ook zij vertelden dat ze deze "warming up" hadden gedaan.
In de les kan er ook voor het mondeling geoefend worden. Ik had eerst een werkvorm bedacht waarin ik de leerlingen in groepjes van vier liet oefenen: twee leerlingen voeren een gesprek, de twee anderen geven feedback. Na het gesprek volgt een feedbackronde, waarna de rollen worden omgedraaid.
Deze werkvorm zorgt ervoor dat elke leerling actief aan het werk moet en dat ze peer feedback krijgen. Omdat er maar twee leerlingen meeluisteren, is het veilig voor de leerling om de opdracht te doen. Bovendien moeten de andere twee leerlingen later ook het gesprek voeren. Door peer feedback kunnen ze elkaar tips geven en ze kunnen ook van elkaars fouten leren.
Sommige leerlingen gaan hier serieus mee aan de slag, maar niet allemaal. Het helpt als de feedback aan een aantal voorwaarden moet voldoen (positieve én negatieve feedback bijvoorbeeld), maar dan nog lukt het niet om iedereen te motiveren het onderste uit de kan te halen.
Dit schooljaar heb ik in het Levende Talen Magazine (Zeventiende jaargang, nummer 2, juni 2016, door Esther de Vrind en Fred Janssen, titel: Adaptieve feedback op gespreksvaardigheid in klassen van 30?) over een andere werkvorm gelezen om gespreksvaardigheid te oefenen. Deze werkvorm heb ik uitgeprobeerd en de leerlingen en ik vonden het prettig werken. In deze werkvorm laat ik de leerlingen in tweetallen samenwerken. Ze krijgen een gesprekssituatie en een feedbackformulier. Ze moeten het gesprek voeren volgens de gegeven situatie. Dit gesprek nemen ze op met hun telefoon. Daarna beluisteren ze hun gesprek en vullen het feedbackformulier in. Hier is het feedbackformulier dat ik gebruikt heb:
De leerlingen moeten positieve en negatieve feedback noteren voor verschillende aspecten van het gesprek (O.a. Woordenschat en inhoud). Ook moeten ze voor zichzelf opschrijven hoe ze de verschillende aspecten gaan verbeteren. Aan het eind van de les, moeten ze hun audiofragment en hun feedbackformulier inleveren en zichzelf huiswerk geven.
De les erna geef ik de feedbackformulieren terug met feedback of een vraag van mij erop. Vervolgens gaan de leerlingen aan de slag met een nieuwe opdracht en kunnen ze kijken of het beter gaat dan de eerste keer en of hun voorbereiding (het huiswerk) inderdaad het gewenste effect heeft.
De leerlingen kunnen zichzelf feedback geven of elkaar helpen met het invullen van het schema. Ze geven zowel positieve als negatieve feedback zodat ze inzicht krijgen in hun sterke en zwakke punten. Ze moeten ook nadenken over de vraag hoe ze hun gespreksvaardigheid kunnen verbeteren. Hierdoor krijgen ze een beter beeld van wat hen nog te doen staat.
De meeste leerlingen vonden het moeilijk om het hele schema in te vullen. Ze moesten de opname een paar keer terugluisteren. Sommige leerlingen vulden geen positieve feedback in. Deze leerlingen heb ik gemotiveerd om dit toch te doen: als je je sterke punten weet, kun je ze nog meer uitbuiten en vaker gebruiken. De leerlingen moesten ook zelf aangeven hoe ze verbeteringen gingen aanbrengen. Dit zijn individuele verbeterpunten waar de leerling zelf denkt winst te kunnen halen. Een paar leerlingen heb ik gevraagd wat hun zelfopgegeven huiswerk was. Ze hadden allemaal goed nagedacht over hun huiswerk: wat heb ik nodig om mijn gespreksvaardigheid te verbeteren en hoe kan ik dat het best bereiken? Op deze manier kan elke leerling precies werken aan zijn of haar eigen niveau. Elke leerling kan daardoor een stapje hoger komen: zowel de zwakkere als de betere leerlingen.
De leerlingen gaven aan dat ze dit een prettige manier van werken vonden. Ze merkten ook dat hun niveau beter werd. Volgend jaar ga ik deze methode dus zeker weer gebruiken!
